Dat sport nog nauwelijks werd ingezet als middel om kwetsbare jongeren te ondersteunen, was voor Alex van Klooster (eigenaar van Boks Academie Amersfoort) reden om in 2016 Out of the Box op te zetten. Vanuit zijn eigen ervaring als bokser weet hij hoe krachtig bewegen kan zijn: het leert je grenzen verleggen, emoties reguleren en tegenslag overwinnen. Dat inzicht vormde de basis voor Out of the Box: een programma waarin bokslessen worden gecombineerd met begeleiding door zorgprofessionals. Het initiatief richt zich op jongeren van 18 tot 27 jaar in Amersfoort en omgeving, die kampen met psychische problemen, alcohol- en drugsmisbruik of uitdagingen ervaren op het gebied van wonen, financiën, relaties of dagbesteding.
Maatwerk en persoonlijke aanpak
Jongeren kunnen op ieder moment instromen, maar alleen met een aanmelding van een zorgaanbieder en na het doorlopen van een uitgebreide intake. Kenmerkend voor Out of the Box is de persoonlijke aanpak. “De eerste stap is een intakeformulier, daarna volgt een gesprek over motivatie en ontwikkelpunten”, legt Van Klooster uit. De zorgbegeleider blijft betrokken tijdens het traject en is een belangrijk aanspreekpunt.
Deelname aan het traject is vrijwillig, maar niet vrijblijvend. “Het vereist intrinsieke motivatie om te werken aan persoonlijke ontwikkeling. Als het te vroeg is om te starten, wordt dat eerlijk besproken. Zo ontstaat een basis van commitment en vertrouwen.”
Levensvaardigheden ontwikkelen
Boksen is in het programma de katalysator voor mentale groei en het ontwikkelen van levensvaardigheden. “Gedragsverandering begint met simpele dingen: op tijd komen, afspraken nakomen en je spullen opruimen”, zegt Van Klooster. “De verantwoordelijkheid die deelnemers tijdens de trainingen oefenen, nemen ze mee naar hun dagelijks leven.”
De trainingen vinden plaats in kleine groepen, wat zorgt voor een intieme, ondersteunende sfeer waarin deelnemers zich openstellen. Open communicatie is essentieel: groepsgesprekken, feedbackmomenten en mentorschap zorgen dat iedereen zonder oordeel zijn gedachten kan delen.
Volwaardig traject
De bokslessen zijn onderdeel van een breder traject met begeleiding op het gebied van financiën, wonen, werk en mentale gezondheid. Dankzij samenwerking met zorgpartners – waaronder ggz, Jellinek en schuldhulpverlening – ontstaat een keten van partners die de jongeren begeleiden. Ook mbo-scholen en bedrijven worden betrokken, wat de stap naar scholing, stage of werk vergemakkelijkt.
Elke drie maanden wordt de progressie geëvalueerd met de deelnemer, zorgbegeleider en maatschappelijk werker. Het traject duurt maximaal anderhalf jaar. “70% van de deelnemers stroomt positief uit: ze herstellen contact met familie, kicken af van middelen, vinden een stabielere woonsituatie, werk of komen uit de schulden”, vertelt Van Klooster.
Externe financiering aantrekken
De goede resultaten van Out of the Box blijven niet onopgemerkt: maatschappelijk werkers en zorgprofessionals weten de stichting steeds vaker zelf te vinden. Dat de deelnemers het traject kosteloos kunnen volgen, maakt aanmelden laagdrempelig. Maar achter de schermen hangt daar wel een prijskaartje aan: zo’n € 3.500 per deelnemer. In de beginjaren financierde Van Klooster het programma grotendeels zelf. Om de activiteiten op lange termijn te waarborgen, ging hij op zoek naar externe financiering. “Als ondernemer met winstoogmerk kom je niet in aanmerking voor subsidies”, vertelt Van Klooster. “Daarom besloten we in 2021 een stichting op te zetten.”
Domeinoverstijgend werken
Gemeente Amersfoort draagt sindsdien bij via een driejarige toezegging. Om hen te overtuigen in tijden van bezuinigingen, moest Van Klooster eerst aantonen dat het traject op termijn kosten bespaart: deelnemers hebben minder psychische hulp nodig, komen uit schuldsanering en hebben vaak geen uitkering meer nodig. Dat Out of the Box domeinoverstijgend werkt, is een extra uitdaging. “Komt de financiering van de gemeente uit het potje voor sport en bewegen, zorg of armoedebestrijding? Iedereen wijst naar elkaar.” De huidige financieringsregeling loopt via het domein sport en bewegen, maar het zorgdomein zou volgens Van Klooster logischer zijn: “Sport zetten we in als middel, het is geen doel op zich.”
De gemeentelijke bijdrage dekt een derde van de kosten. De rest komt uit fondsen en giften van partners die in het initiatief geloven. “Dat is het resultaat van jarenlange inzet”, zegt Van Klooster. “Je moet eerst laten zien dat je interventie werkt. Wij rapporteren altijd terug naar onze partners, zodat zij weten wat hun investering teweegbrengt.”
De weg naar erkenning
Om de impact te vergroten, loopt Out of the Box een erkenningstraject bij het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Deze erkenning is cruciaal voor structurele financiering via Wmo, zorgverzekeringen en gemeentelijke gelden.
In 2024 won Out of the Box de Sportinnovator-prijs en ontving € 50.000 ontwikkelbudget. Samen met Movisie werd een handboek en implementatiewijzer ontwikkeld genaamd ‘Empowered by Out of the Box’. “Het zou fantastisch zijn als Out of the Box in de toekomst op meerdere locaties in Nederland wordt uitgerold, zodat we nog meer jongeren kunnen helpen hun leven positief vorm te geven”, besluit Van Klooster. “Het type sport maakt daarbij niet uit – deze interventie is breed toepasbaar.”
Succesfactoren van dit praktijkvoorbeeld
- Zorg voor een persoonlijke aanpak met een zorgvuldige intake.
- Creëer een veilige sfeer, houd groepen klein en stimuleer open communicatie.
- Gebruik sport als middel, gekoppeld aan professionele begeleiding.
- Structurele, regelmatige evaluaties om voortgang te monitoren en bij te sturen.
- Zorg voor nauwe samenwerking met zorgpartners en uitstroommogelijkheden.
- Borging van resultaten kan partners overtuigen in te stappen.
