Alles over sport logo

Kies de beste erkende sport- en beweeginterventie voor jouw doel

Hoe stimuleer je sport en bewegen onder inwoners van jouw gemeente? Hoe verbeter je via sport en bewegen hun welzijn en leefstijl? Sport- en beweeginterventies zijn bij uitstek geschikt om verschillende beleidsdoelen te behalen. Maar als gemeente, uitvoeringsorganisatie of buurtsportcoach wil je wel de best passende interventie inzetten. Welke aanpak werkt en voor wie? Met de database erkende sport- en beweeginterventies kies je snel en doelgericht een geschikte aanpak.

Thema’s als leefstijl, preventie en welzijn krijgen de laatste jaren steeds meer aandacht. De coronacrisis heeft daar een extra impuls aan gegeven. Sinds het begin van de pandemie bewegen mensen minder, eten ze ongezonder en staat de mentale gezondheid onder druk. Tegelijkertijd wordt de waarde van een gezonde, actieve leefstijl steeds meer benadrukt[1]. Dat vraagt wat van een gemeente, uitvoeringsorganisatie of buurtsportcoach. Je wilt bijvoorbeeld overgewicht bij jonge kinderen tegengaan, schooluitval van jongeren beperken of kwetsbare ouderen meer laten meedoen in de wijk. Hoe doe je dat het best?

Sport- en beweeginterventies zijn een interessant middel: ze stimuleren mensen om te bewegen en helpen maatschappelijke doelen te realiseren. Wil je aan de slag met een interventie, dan sta je voor de vraag: hoe weet je welke aanpak goed werkt in jouw situatie? Daarvoor kun je de database erkende sport- en beweeginterventies gebruiken.

Erkende interventies 

Erkende sport- en beweeginterventies zijn werkzame programma’s die sport en bewegen stimuleren of via sport en bewegen maatschappelijke doelen realiseren. De interventies vormen een breed en divers aanbod gericht op verschillende doelgroepen en thema’s, zoals het verminderen van overgewicht onder jongeren, het activeren van ouderen of het stimuleren van participatie bij mensen met een beperking. 

De erkenning van interventies gebeurt op drie niveaus. De twee hoogste niveaus ‘Goed Onderbouwd’ en ‘Effectief’ (eerste, goede of sterke aanwijzingen voor effectiviteit) worden erkend door een onafhankelijke erkenningscommissie. Een praktijkpanel beoordeelt het eerste niveau ‘Goed Beschreven’.

Drie voorbeelden

  • De interventie ‘Futsal Chabbab’ richt zich op jongeren en heeft drie hoofddoelen: het verminderen van schooluitval en zo het vergroten van kansen van jongeren, overlast van jongeren op straat verminderen of voorkomen en zelfontplooiing bevorderen via sportbeoefening.
  • Bij de interventie ‘Sport Heroes’ maken kinderen in het speciaal onderwijs kennis met verschillende sport- en beweegactiviteiten van lokale aanbieders. Eerst in de eigen schoolsetting, daarna via naschools- en buitenschools aanbod. De kinderen kunnen uiteindelijk lid worden van een vereniging. Ook worden ouders betrokken en krijgen sportclubs begeleiding bij het werken met deze doelgroep.
  • De interventie ‘Liever bewegen dan moe’ richt zich op vrouwen met een migratieachtergrond, een lage sociaal-economische status en milde depressieve klachten. Doel is om het risico op depressie te verminderen en de vrouwen te helpen een gezondere leefstijl te creëren. De aanpak combineert voorlichting met een beweegprogramma om hen letterlijk en figuurlijk in beweging te brengen.

Kwaliteit en maatwerk

Kies je voor een erkende interventie, dan kies je voor een aanpak die uitvoerig is beschreven, waarmee praktijkervaring is opgedaan en waarvan de uitvoerbaarheid is onderzocht. Je hebt daardoor meer zekerheid dat het programma werkt in jouw lokale situatie. De interventies zijn getoetst op onder meer borging en samenwerking. Zo helpt de inzet ervan om langdurige samenwerkingen met partners aan te gaan en kwalitatief goed beweegaanbod in te zetten en te borgen. 

Met de handleiding van de interventie kun je snel en effectief aan de slag. Je weet welke competenties voor de begeleiders van belang zijn en kiest gericht lokale partners voor samenwerking. Met de interventie-eigenaren kun je de mogelijkheden voor maatwerk verkennen, met behoud van de essentiële elementen van de interventie. Zo is een bepaalde leefstijlaanpak voor leerlingen in het regulier onderwijs mogelijk aan te passen voor het speciaal onderwijs. Een beweeginterventie gericht op 3-5-jarigen kan wellicht met enige aanpassing ook worden ingezet voor 6-7-jarigen. Of denk aan het verplaatsen van de uitvoering naar het park, als lokale accommodaties onvoldoende beschikbaar of toegerust zijn.

Sociaal Vitaal in coronatijd

Evelien Wijdeveld, projectmanager van Sociaal Vitaal in Amersfoort, heeft deze interventie succesvol aangepast aan de coronatijd. De methodiek is dezelfde, de uitvoering is nieuw. “De situatie vroeg om creativiteit, flexibiliteit, overtuigingskracht en doorzettingsvermogen, maar het is gelukt!”

Lees het hele artikel over Sociaal Vitaal, corona en sport.

Financiering

Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft sinds het beëindigen van de Sportimpulsregeling (2018) geen subsidie meer beschikbaar gesteld voor de inzet van erkende sport- en beweeginterventies. Wel verbindt een enkele gemeente het verstrekken van subsidie nu aan de inzet van erkende interventies.

Niet elke interventie hoeft veel te kosten, zeker niet als bijvoorbeeld de inzet van buurtsportcoaches al is geborgd of de inzet van (erkende) interventies is geregeld via lokale sportakkoorden, die vrijwel elke gemeente intussen heeft opgesteld. Ook vormen zich steeds meer lokale preventieakkoorden, die de basis kunnen zijn van erkende interventies.

Wil je weten welke werkzame aanpakken passen bij de lokale ambities en zo de afspraken uit het lokale sportakkoord versterken? Bekijk dan het overzicht van erkende interventies die aansluiten bij verschillende pijlers van het sportakkoord. 

Steunpakket

De Rijksoverheid stelt in 2021 het steunpakket sociaal en mentaal welzijn en leefstijl beschikbaar, zodat gemeenten extra kunnen investeren in de fysieke en mentale gezondheid van inwoners. De middelen voor sport- en leefstijlinterventies worden uitgekeerd via de Regeling specifieke uitkering stimulering sport (SPUK). In februari 2021 is € 10 miljoen euro uitgekeerd, in april of mei volgt nog eens € 23 miljoen euro. Het geld is bedoeld om afspraken uit de lokale preventieakkoorden te versterken, met intensivering van initiatieven op drie terreinen: welzijn van jeugd, ontmoeting en begeleiding van kwetsbare groepen en ondersteuning en bevordering van een gezonde leefstijl. Erkende sport- en beweeginterventies zijn daarbij een interessant middel.

Lees ook de Tweede Kamerbrief over het steunpakket sociaal en mentaal welzijn en leefstijl en de VNG ledenbrief van 25 maart 2021, voor meer uitleg over het steunpakket en het budgettair kader.

Database 

Wil je een geschikte interventie vinden of inspiratie opdoen? Een compleet overzicht van alle erkende interventies vind je in de database erkende sport- en beweeginterventies, met ruim 100 interventies. Zoek bijvoorbeeld op doel- of leeftijdsgroepen, zoals jongeren of kwetsbare ouderen. Of selecteer interventies op basis van lokale doelstellingen door een thema te kiezen, zoals gezonde leefstijl of participatie en integratie. Je kunt ook op locatie of beoordeling filteren en contact opnemen met interventie-eigenaren.

database interventies voorbeeld

Aan de slag

Ga naar de database erkende sport- en beweeginterventies om een geschikte aanpak te vinden. Heb je nog vragen of heb je behoefte aan ondersteuning bij het kiezen van de juiste aanpak? Onze specialisten denken graag met je mee. Neem via e-mail contact op met Martina Hoogendoorn, Sandra Bukman of Robert Boezeman van Kenniscentrum Sport & Bewegen.


Artikelen uitgelicht


Meedoen door sport en bewegen
Inclusief sporten en bewegen
public, professional
praktijkvoorbeeld
beleidsontwikkelingen, gezondheidsbevordering, in beweging brengen, kwetsbaarheid